Zgodnie ze statystykami badań przeprowadzonych przez GUS co trzeci Polak nie jest zadowolony ze stanu swoich finansów. Aż 40% osób w naszym społeczeństwie nie jest w stanie z własnych funduszy pokryć jakiegoś niespodziewanego, większego wydatku. A jakieś 65% Polaków ma problem z oszczędzaniem pieniędzy. O czym świadczą te dane? Z przykrością trzeba stwierdzić, iż wielu z nas wciąż ma problem z zarządzaniem pieniędzmi, niezależnie od tego, czy swoje gospodarstwo domowe prowadzimy od niedawna, czy już szereg lat. Czy i Ty czujesz, że należysz do tej grupy osób? Jeśli tak, nie przerywaj czytania! Taka sytuacja na szczęście jest odwracalna, i wcale nie trzeba wielkiego wysiłku by to osiągnąć. Kluczem jest dobre planowanie oraz rozsądny budżet domowy stworzony na każdy miesiąc. Dlaczego warto stworzyć takie zestawienie finansowe dla własnego domu? I ja kto zrobić?
Co to jest budżet domowy?
Zgodnie z definicją, budżet domowy to zestawienie przychodów i rozchodów, zwłaszcza wydatków w ustalonym czasie (najczęściej w ciągu miesiąca) w gospodarstwie domowym. To instrument finansowy mający na celu w prosty sposób wspierać zarządzanie finansami, unikając deficytu. Deficyt to sytuacja, w której rozchody przewyższają przychody, czyli mówiąc kolokwialnie, „jesteśmy na minusie”. Zatem głównym celem prowadzenia takiego budżetu jest wyeliminowanie deficytu na rzecz gromadzenia oszczędności. Wszystkie przychody i rozchody w domowym budżecie są zwykle pogrupowane na odpowiednie kategorie. Dzięki temu możemy zobaczyć, jak dużo w danym miesiącu wydaliśmy pieniędzy na poszczególne kategorie (na przykład żywność, odzież, rozrywka itp.) i jakie są nasze realne potrzeby.
Tworząc budżet, do wydatków ustalamy limity, zaś do przychodów – cele. Dla wielu osób uciążliwością w prowadzeniu domowego budżetu jest konieczność codziennego monitorowania i uzupełniania, co wiąże się z pilnowaniem każdego wydatku, przechowywaniem dowodów zakupów itd. W takiej sytuacji dużą pomocą są specjalne aplikacje budżetowe oferowane przez banki w ramach pakietów z rachunkami oszczędnościowo-rozliczeniowymi, aplikacje mobilne i internetowe, które znacznie ułatwiają gromadzenie i porządkowanie informacji w budżecie.
Dlaczego warto stworzyć i prowadzić domowy budżet?
Nawet jeśli nie borykamy się z problemami finansowymi czy też nie mamy kłopotów z oszczędzaniem, budżet domowy może nam się bardzo przydać. Jak już mówiliśmy, rozpisanie budżetu pozwala nam zobaczyć, na co w praktyce wydajemy najwięcej pieniędzy w ciągu miesiąca czy roku. Pozwala też ocenić, czy te wydatki rzeczywiście są związane wyłącznie z potrzebami, czy też z zachciankami. To z kolei daje możliwość zredukowania wydatków i tym samym znalezienia nowych źródeł oszczędzania lub inwestycji. Poza tym prowadzenie budżetu domowego stanowi dobry wzór postępowania dla dzieci, które od najmłodszych lat uczą się od swoich rodziców wartości pieniędzy i sposobów gospodarowania nimi. Uczą się także, że każda rzecz kosztuje i że aby coś kupić dodatkowo, trzeba zrezygnować z czegoś innego, by nie powstał deficyt.
Prosty budżet domowy jest też dobrą metodą na wyzbycie się złych nawyków finansowych i szybkie odłożenie większej gotówki na wybrany cel. Mogą to być na przykład wakacje, zakup samochodu czy remont mieszkania, bez zaciągania pożyczek.
Jak ułożyć prosty budżet domowy?
Najprostszy domowy budżet powinien składać się z przychodów, rozchodów (poniesionych, jak i planowanych), odpowiednio opisanych kategoriami dopasowanymi do naszych indywidualnych potrzeb. Przy tworzeniu budżetu niezmiernie ważne jest określenie kategorii wydatków, na przykład wyodrębnienie rachunków, wydatków na jedzenie, odzież, transport czy spłatę kredytów itd. Takie podziały dają nam możliwość ustalenia rozsądnych limitów i gospodarowania pieniędzmi w taki sposób, by ich nie przekraczać. Istnieją też stałe wydatki, których obniżyć się nie da, i to również należy wziąć pod uwagę przy planowaniu domowego budżetu. Jeśli chodzi o to, jaką formę powinien przybrać domowy budżet, jest to kwestia indywidualna. Możemy sporządzić go odręcznie w formie tabel i notować w nich na bieżąco wydatki i przychody. Ważne, by taka tabela była dla nas czytelna.
Jeszcze wygodniejszym rozwiązaniem może być stworzenie arkusza kalkulacyjnego na komputerze, w którym automatycznie będą wyliczane i podsumowane nasze przychody i rozchody oraz powstały deficyt bądź nadwyżki. Wspominaliśmy wcześniej też o aplikacjach bankowych bądź internetowych do prowadzenia budżetu. To świetne rozwiązanie dla kogoś, kto nie przepada za przechowywaniem informacji w formie papierowej i lubi mieć zawsze wszystko pod ręką. Te aplikacje wyposażone są w wiele praktycznych funkcji, które ułatwiają porządkowanie wydatków. A jeśli częściej płacimy gotówką, możemy dodatkowo zaopatrzyć się w aplikację do skanowania paragonów – dzięki temu nie musimy ich przechowywać w portfelu czy zeszycie lub martwić się o to, że je pogubimy. Wszystkie będą do wglądu w każdej chwili na naszym smartfonie czy innym urządzeniu mobilnym.
